ÖZ

Amaç

Galen, anatomi ve deneysel fizyolojinin kurucusu olarak kabul edilir ve <em>De Usu Partium</em> (Περὶ χρείας μορίων) adlı eserin yazarıdır. On birinci yüzyılda İbn Sînâ, Galen’in öğretilerinden ilham alarak tıbbın temel kitaplarından biri olan El-Kânûn Fi’t-Tıbb (Kânûn) adlı eseri yazmıştır. Teşrîhu’l-Ebdân ve Tercümân-ı Kıbâle-i Feylesûfân (Teşrîhu’l-Ebdân), 17. yüzyılda hekim Şemseddîn İtâkî tarafından yazılmış bir anatomi kitabıdır. Çalışmamızın ana amacı, farklı yüzyıllarda yazılmış bu eserlerin kulak anatomisini birbirleriyle ve günümüz anatomisiyle karşılaştırmaktır.

Gereç ve Yöntemler

<em>De Usu Partium</em> (Περὶ χρείας μορίων) eserinin Yunanca baskısı ve Kânûn eserinin Arapça baskısına ulaşılmıştır. Eserlerin Türkçeye çevirileri tamamlanmıştır. Teşrîhu’l-Ebdân adlı eserin bir illüstrasyonlu kopyasına erişilmiştir. Çalışmada, üç eserden elde edilen kulak anatomisi bilgileri birbiriyle ve günümüz anatomisiyle karşılaştırılmıştır. Ayrıca, Kânûn eserindeki veriler, ilk Türkçe şerhi olan Tahbîzü’l-Mathûn ile karşılaştırılmıştır.

Bulgular

Üç hekimin de bildiği bazı bilgiler elde edilmiştir, örneğin beşinci kranial sinirin işitmeye katkı sağlaması, ikinci servikal spinal sinirin dış kulak katmanına ulaşması ve karotis arterinin kulağa kan sağlaması gibi. Ancak, üç hekimin anlatılarında orta kulak kemikçikleri, orta kulak kasları, iç kulak yapıları veya kulak dengeyi sağlama fonksiyonu hakkında bilgi bulunmamaktadır.

Sonuç

Eserlerde bazı yanlış ve eksik bilgiler olsa da, üç hekimin kulak anatomisi hakkındaki verdikleri bilgiler genel olarak günümüz kulak anatomisiyle benzerlik göstermektedir. Çalışmamız, farklı yüzyıllarda yaşamış olmalarına rağmen, bu hekimlerin anatomi alanında birbirlerinden etkilendiklerini göstermektedir.