ÖZ
Amaç
Koronavirüs Hastalığı 2019 (COVID-19) salgını, küresel sağlık, sosyal refah ve ekonomiyi modern tarihte benzeri görülmemiş bir düzeyde olumsuz etkilemiştir. Çalışmanın amacı, İstanbul’daki bir eğitim ve araştırma hastanesinde COVID-19 öncesi ve sonrası dönemde sunulan cerrahi hizmetleri karşılaştırmak ve sağlık yönetimi açısından değerlendirmektir.
Gereç ve Yöntemler
Bu retrospektif çalışma, hastanenin ameliyathanesinde 2019’dan 2023 yılına kadar gerçekleştirilen tüm cerrahi prosedürleri kapsamaktadır. Veriler, frekans, yüzde ve ki-kare testleri kullanılarak analiz edilmiştir.
Bulgular
Veriler, 46.041 ameliyat ve 18 farklı hastalık grubundan oluşmaktadır. Acil ameliyatların %66,8’i, elektif ameliyatların ise %84,2’si büyük ameliyatlardır. Büyük ameliyatların %71,5’i, orta ameliyatların %88’i, küçük ameliyatların %83,4’ü acil ameliyatlardır. Her yaş grubunda büyük ameliyatların yoğunlukta olduğu görülmektedir. 2019 yılında 11.834 (%25); 2020 yılında ise 4344 (%9) ameliyatın yapıldığı görülmüştür. Bu durum hem acil (n=3984, %11) hem de elektif (n=360, %3) ameliyat rakamlarında ciddi düşüşlerin yaşanmasına sebep olmuştur. Yaş ilerledikçe dolaşım sistemi ile göz ve orta kulak ameliyatları sonrası hastaneye gelme sıklıklarının arttığı görülmüştür.
Sonuç
Pandemi döneminde acil, elektif, büyük, orta ve küçük ameliyatların sayısında ciddi oranda düşüşler görülmüştür. İki hastalık grubu (yabancı cisim, implant ve greft operasyonları ile kazalar, zehirlenme, keskin cisimlerle-ateşli silahlarla temas) dışındaki tüm hastalık gruplarındaki ameliyat sayılarında düşüşler görülmüştür. Türlerine göre ameliyatların büyük çoğunluğunu acil ameliyatlar oluşturmakta olup, göz ve orta kulak, genitoüriner, iskelet, dolaşım, sindirim ve solunum sistemi hastalıkları ön plana çıkmaktadır. Altmış yaş ve üzeri bireylerde acil, göz ve orta kulak hastalıkları ameliyatlarının 19-30 yaş grubunda ise elektif ameliyatların yoğun olduğu görülmüştür. Acil ve elektif ameliyatların çoğunluğu büyük ameliyatlardır. İlerleyen yaş gruplarında ameliyat sonrası kontrole gelme sıklığının arttığı tespit edilmiştir.
